COMMUNICATIE VAN DE KAT

LICHAAMSTAAL EN GEDRAG

Uw kat communiceert o.a. met zijn lichaam en zijn gezicht. Om het gedrag van uw kat beter te begrijpen, volgen hier wat aanwijzingen waar u naar kunt kijken.

Houd er altijd rekening mee dat als een kat ineens zijn gedrag verandert, hij hier iets mee wil zeggen. Er is dan iets wat niet in orde is, mogelijk is hij ziek, heeft hij pijn of is er iets veranderd in zijn omgeving waar hij zich niet prettig bij voelt, een mogelijke bedreiging van zijn territorium bijvoorbeeld. Het is dan aan u om ofwel naar de dierenarts te gaan ofwel uit te zoeken wat er is veranderd in de leefomgeving van uw kat.

Lichaamshouding en gezichtsuitdrukkingen

Hierbij is het belangrijk om naar het totaalbeeld te kijken. Dit betekent dat u rekening houdt met omstandigheden uit de omgeving die van invloed kunnen zijn, zoals licht of donker, en zeker ook de kenmerken van die specifieke kat: misschien heeft hij wel een lichamelijke afwijking waardoor hij er zo uitziet.

Een tip hierbij: het gezicht en vooral de stand van de oren geeft de meest actuele informatie, de rest van het lichaam: de houding dus, volgt.

KOP
Ogen:    
Grote ronde pupillen : interesse, opwinding, angst, defensieve agressie
Samengeknepen pupillen : offensieve (aanvallende) agressie
Ovale pupillen : ontspanning
Staren : bedreiging
Knipogen : geruststelling
Wegkijken : conflict vermijden

Oren:    
Opgericht en naar voren : interesse
Naar opzij gedraaid(zadeldak) : irritatie, maar kan ook duiden op oorpijn of oorinfectie!
Opzij en omlaag gedraaid : defensieve(angst) agressie
Helemaal plat en naar achteren gedraaid (platte pet) : heel angstig, defensief
 
Naar achteren en plat(zodat je in de oren kijkt) : heel agressief, offensief

Afbeelding: oren in zadeldak

Snorharen:    
Naar voren en beneden gedraaid :  interesse of agressie(kijk naar totaalbeeld van oren, ogen, rest lichaam)
Strak naar beneden, evt. iets naar voren getrokken : agressie aanvallend
 
Schuin naar beneden, iets naar voren : normale ontspannen kat
 
Naar achteren getrokken langs de wangen : angst (zich klein maken)
 




Leyhausen heeft een schema gemaakt van de gezichtsuitdrukkingen en lichaamstaal van de kat bij oplopende angst en agressie.

Gezichtsuitdrukkingen volgens Leyhausen:

Afbeelding "Gezichtsuitdrukkingen volgens Leyhausen"



Lichaamshoudingen volgens Leyhausen:

Afbeelding "Lichaamshoudingen volgens Leyhausen"

In beide schema’s is kat 1 neutraal, kat 3(gezicht) en kat 4(lichaam) heel agressief, kat 7 (gezicht) en kat 13(lichaam) heel angstig en kat 9 (gezicht) en kat 16 angstig-agressief.


Pootjes:    
Uitstaande nagels : wapen, treden
Ingetrokken nagels : spel, ontspanning
Tip: de mate van ontspanning van de kat is af te lezen aan de mate van contact met het grondoppervlak.

Staart:    
Verticaal : begroeting, contact zoeken
Verticaal trillend : sproeien
Borstel(opgezette haren ): : angst en verdediging
Zwiepend : irritatie, opwinding, emotioneel conflict
Harder zwiepend : kan tot agressieve aanval leiden als de waarschuwing niet wordt opgepakt
Rond het lichaam gedraaid : afstand vergrotend, ofwel angst, ofwel geen contact willen
Omgekeerde “U“ : defensieve agressie, maar jonge kittens kunnen dit ook bij spel vertonen
Gebogen over de rug : defensieve houding, zonder borstel kan dit ook interesse of opwinding betekenen
Tussen de pootjes : onderwerping


Afbeelding "Cat Tail Speak"


Neutrale kat
• Oortjes en snorharen iets naar voren gericht
• Staart in horizontale krul achter het lichaam hangend
• Pupillen zijn smal tot middelgroot
• Lichaamshouding is rechtop met een lichte kromming in de rug

Alerte, attente kat
• Oortjes( openingen) naar voren gericht
• Snorharen staan recht naar beneden, minimaal naar voren
• Kop en lichaam in richting van interesse gericht
• Pupillen zijn half verwijd
• Staart omhoog, gekruld

Geïrriteerde kat
• Oortjes in zadeldak
• Snorharen opzij
• Lichaam iets naar achteren

Angstige kat
• Oortjes in platte pet
• Ogen als schoteltjes: pupillen vergroot
• Lichaam rechtop met bolle rug, haren overeind, voor- en achterpoten strak naast elkaar
• Staart recht omhoog met opstaande haren
• Snorharen naar achteren getrokken
• In zijn geheel iets naar achteren, hele lichaam klaar om achterwaarts te vluchten

Agressieve kat
• Oortjes opzij(afgeschermd) en snorharen naar beneden, soms iets naar voren
• Hele lichaam naar voren gericht, naar voren gerichte blik
• Pupillen verkleind, als speldenknopjes
• Staart achter het lichaam, dicht erbij
• Gillen, krijsen
• Bijten
• Uitstaande klauwen
• Rug iets oplopend

Offensieve agressie
• Aanvallend naderen
• Strakke, oplopende rug
• Oren omhoog of opzij
• Staart naar beneden
• Stijve pootjes, zich zo groot mogelijk maken, borstel staart en rug, starende blik, verkleinde pupillen

Defensieve agressie
• Bollen van de rug
• Blazen
• Platte pet
• Vaak ook dikke staart
• Vertraagde locomotie, zich groter maken door haren op te zetten en vaak zijwaarts  staan: 
   imponeren en bluffen, door zijwaarts te bewegen wel zicht op aanvaller

Oplopende agressie
• Blazen
• Grommen
• Krabben
• Bijten
• Spugen(kittens)


GEDRAGSCONFLICTEN

Kunnen ontstaan als verschillende motivaties tegelijk worden aangesproken, waardoor de kat niet meer weet welk gedrag in te zetten: hij vertoont dan van beide gedragingen kenmerken. Dit is bijvoorbeeld het geval als de kat angstig en agressief is of als hij tegelijk wil jagen en vluchten.

Het kan  ook gebeuren dat de kat dan voor een heel ander gedrag kiest, dat niet bij de situatie past. We noemen dit overspronggedrag. Een veel voorkomend overspronggedrag is bijvoorbeeld het zich snel likken, zich uitrekken, aan de grond snuffelen. De kat bouwt dan als het ware ruimte in om na te denken.

STRESS EN STRESS SIGNALEN

Een beetje stress hoeft niet erg te zijn. Integendeel, dat vormt juist een uitdaging, anders zou het leven van uw kat er wel heel saai uit gaan zien. Maar een teveel aan stress, dus doorlopend of heel vaak vertoond, is niet gezond voor uw kat.

Deze chronische stress kan leiden tot verminderde weerstand en ziekte en tot gedragsproblemen zoals overmatige vachtverzorging, onzindelijkheid, vernielzucht (al dan niet uit verveling) en verlatingsangst.
Ziet u uw kat herhaaldelijk of bijna gelijktijdig meerdere van de hieronder genoemde signalen vertonen, dan moet u denken aan een teveel aan stress. Het is dan zaak om uit te zoeken waar deze stress vandaan komt.

• Bek aflikken, niet in combinatie met eten of net gegeten hebben.
• Tongelen: de tong snel richting neus bewegen.
• Gapen, niet in combinatie met slapen of net wakker worden.
• Poot heffen
• Rolling skin: een trilling door de huid.
• Slikken, niet in combinatie met eten, drinken.
• Trillen
• Hijgen

Dit schrijven is bedoeld als beknopte handleiding voor het gedrag van uw kat.
Hebt u vragen of maakt u zich ongerust, dan kunt u Contact met me opnemen.