MIJN BLOGS IN HET ARCHIEF




AANGELEERD GEDRAG
 
Vaak wordt er gedacht dat je een kat niets kunt leren. Nee, neem dan de hond, die komt tenminste als je hem roept, die leert opzitten en pootjes geven, daar heb je wat aan!
De hond is inderdaad meer gedomesticeerd dan de kat, maar ook een kat kun je zeker wat leren.
 
Hoe leert de kat?

Er zijn een paar zaken om rekening mee te houden als je een kat wat wilt leren.
Omdat een kat geen hond is, zul je als personeel van een kat iets meer je best moeten doen als je je kat bijvoorbeeld van het aanrecht wilt houden. Waar je aan moet denken is dat katten opportunisten zijn. Dat betekent dat ze best iets willen doen, maar dat het hun wel een aantrekkelijke beloning moet opleveren. Zorg er dus voor dat je een beloning uitzoekt waarvan je zeker weet dat je kat die onweerstaanbaar vindt! Dan heb je een belangrijke troef in handen.
Beloon alleen het gedrag dat je wilt zien en negeer het ongewenste gedrag. Dus in het geval van de kat die niet op het aanrecht mag komen: ben je met de kat in de keuken en blijft hij netjes op de grond, dan beloon je hem. Springt hij wel op het aanrecht, dan haal je hem er zonder iets te zeggen af, zet hem op de grond en negeert hem verder. Hij krijgt geen beloning. Springt hij er vervolgens weer op, dan zet je hem even in een andere ruimte terwijl je zelf in de keuken blijft. Laat hem er later weer bij, maar ga hem vooral niet vriendelijk of troostend toespreken. Laat hem gewoon binnen, blijft hij op de grond, beloon je hem. Zo niet, herhaling van eruit zetten.
Nu is een kat van het aanrecht houden heel lastig. Het begint er al mee dat veel katten ook thuis zijn als hun personeel er niet is. Bovendien staat personeel niet de hele dag achter het aanrecht!
Wil je gedrag aanleren dan moet je in de beginfase elke keer dat het gewenste gedrag vertoond wordt, direct belonen. Niet vijf minuten later, nee direct. Een kat kan de koppeling tussen gedrag van vijf minuten geleden en een beloning nu niet maken. Dus belonen, direct als het gewenste gedrag vertoond wordt. En bestraffen of liever negeren, maar dat kan niet in alle gevallen, direct als het ongewenste gedrag, dat wat je af wilt leren, vertoond wordt.
Het probleem van het aanrecht mag duidelijk zijn: je bent er niet altijd als je kat in de keuken is, dus hij zal snel de koppeling maken dat op het aanrecht gaan wel mag als zijn personeel er niet is en niet mag, als zijn personeel er wel is.
Heb je een keuken die af te sluiten is en is het niet noodzakelijk dat de kat daar toegang toe heeft, dan kun je natuurlijk simpelweg de deur sluiten als je er niet bent. Maar in de meeste huizen is er geen afgesloten keuken of heeft de kat toegang daartoe nodig omdat bijvoorbeeld daar zijn drink- en voerbakje staan of de kattenbak of het kattenluik naar buiten.
Waar je ook aan moet denken, is dat je zelf als personeel het niet extra aantrekkelijk maakt voor je kat om op het aanrecht te springen. Als je daar etenswaren laat liggen en je kat heeft dat eenmaal bij toeval ontdekt, ja dat is nog eens een geweldige beloning: de jack pot! Nu is hij des te gemotiveerder om telkens weer op het aanrecht te gaan. “Je weet maar nooit, eens kijken wat er nu weer voor lekkers ligt.”



Dit vraagt behoorlijk wat discipline van u als personeel. De goede beloning, afgestemd op uw kat, uitzoeken en paraat hebben, omdat er op het juiste moment beloond moet worden en daarbij ook nog eens heel consequent zijn. Want één keer niet beloond of per ongeluk het ongewenste gedrag beloond en u bent weer terug bij af!

Niet elke keer meer belonen, maar…

Bent u in de vervolgfase van het aanleren van gedrag, dan is het juist goed om het gewenste gedrag niet altijd te belonen. Bouw de beloning af door eerst over te gaan op eens in de driemaal belonen, nog wel met een regelmaat dus, en als ook dit goed gaat, gaat u over op onregelmatig belonen. Doordat de kat weet dat hij eens beloond zal worden voor zijn goede gedrag, is hij des te gemotiveerder om het gewenste gedrag te vertonen. “Misschien moet ik het nog maar een keer doen, spannend, die beloning, dat stukje zalm, gaat komen!” Zo denkt uw kat.

Katten zijn echte slimmeriken!

Ook iets om rekening mee te houden: katten zijn meesters in het africhten van hun personeel! Kijk naar de kat die zo lief voor de keukenkast zit. Ja, hij weet dat daar het voer in zit. En u als personeel, denkt “ach, wat schattig”en opent de deur en haalt er vervolgens wat voer uit. U hebt dus het zitten voor de keukenkast beloond!
Misschien doet u dit de volgende keer niet snel genoeg en zet uw kat het op een miauwen voor de keukenkast. En ja, daar komt het personeel weer aangesneld om aan zijn wensen te voldoen. De volgende stap kan zijn dat uw kat zijn nagels in de keukenkast zet. Dan loopt u nog wat harder!
Let er dus goed op wat u uw kat wilt leren en beloon niet onbewust gedrag dat u eigenlijk helemaal niet wilt zien.